به گزارش مجله خبری نگار، زبیگنیو رائو وزیر خارجه لهستان طی سخنانی در مراسم افتتاحیه نمایشگاه " به سوی امید" اظهار داشت: این نمایشگاه بازگو کننده داستان ادیسه ۱۲۰ هزار لهستانی است که در طول جنگ جهانی دوم به ایران آمدند. این داستان هم در ایران و هم در لهستان به خوبی شناخته شده است. مورد دیگری که به خوبی در خاطرهها باقی مانده است، کمکهای سخاوتمندانه ایرانیان است که جان هزاران لهستانی را نجات داد؛ لهستانیهایی که پس از دو سال در اردوگاههای کار اجباری شوروی از نظر جسمی خسته شده بودند.
وی تصریح کرد:، اما این نمایشگاه تنها برای زنده نگه داشتن خاطره آن اتفاقات نیست. آنچه به همان اندازه اهمیت دارد این است که تاریخچهای گستردهتر از آن نشان داده شود. روایتهای موجود در خصوص جنگ جهانی دوم اغلب به نشان دادن تصویری از دو اردوگاه به ویژه متحدین و متفقین که علیه یکدیگر میجنگیدند محدود میشود. این موضوع این واقعیت مهم را نادیده میگیرد که هیتلر در طول دو سال اول با استالین متحد بود و جنگ جهانی دوم با تهاجم مشترک آلمان و شوروی به لهستان آغاز شد و این اشغالگران شوروی بودند که میلیونها لهستانی را به سیبری و آسیای مرکزی تبعید کردند، جایی که دهها هزار نفر بر اثر گرسنگی و شرایط زندگی غیرانسانی جان خود را از دست دادند.
این دیپلمات لهستانی همچنین بیان کرد: تنها پس از حمله آلمان نازی به متحد خود شوروی در سال ۱۹۴۱ بود که بازماندگان لهستانی از اردوگاههای کار اجباری آزاد شدند تا لشگرهای نظامی تشکیل دهند و در کنار ارتشِ شوروی بجنگند. اما آموزش نظامی آنها به دلیل کمبود شدید غذا، دارو و لباس باید متوقف میشد. ژنرال ولادیسلاف آندِرس که فرماندهی ارتش لهستان را بر عهده داشت، چارهای نداشت جز اینکه مردمش را به ایران بفرستد و بعدها به نیروهای متفقین در خاورمیانه بپیوندد. این تخلیه نیرو در ماههای آوریل و اوت ۱۹۴۲ صورت گرفت. در کل حدود ۱۲۰ هزار نفر وارد ایران شدند و این تعداد شامل ۲۰ هزار کودک میشد.
وی با اشاره به این که بخش اصلی این نمایشگاه حاوی اطلاعاتی اجمالی درباره زندگی لهستانیها در ایران است، گفت: در تهران، یک مرکز مطالعه فارسی توسط استادانِ دانشگاههای لِویو و ویلنیوس ایجاد شد، قطعاتِ موسیقیِ پیانو سازماندهی گردید، و مغازهها و رستورانهای لهستانی افتتاح شد. اصفهان به «شهر کودکان لهستانی» معروف شد، چرا که میزبان بیش از ۲۵۰۰ کودک لهستانی بود که اکثراً یتیم بودند، اما توانستند به مدرسه بازگردند، با همسالان خود دوست شوند و در جنبش پیشاهنگی که رو به رشد بود شرکت کنند.
وزیر خارجه لهستان اظهار داشت: تا سال ۱۹۴۵ بیشتر لهستانیها ایران را ترک کردند. تنها تعداد کمی از آنها به خانه بازگشتند. با پایان جنگ، سربازان ژنرال آندِرس از سوی کشورهای جماهیر شوروی دشمن محسوب میشدند و بنابراین مجددا باید سرپناهی مییافتند- بیشتر آنها به استرالیا، کانادا، مکزیک، نیوزیلند و بریتانیا رفتند. امروز افتخارِ شرفیابی به حضورِ سفیرانِ این کشورها را در جَمعِمان دارم. این موقعیتِ مناسبی است تا ما دوباره بابت مهمان نوازی ۸۰ سال پیش کشورهای شما نسبت به لهستانیها صمیمانه از شما قدردانی کنیم.
وی افزود: چند ده لهستانی تصمیم گرفتند در ایران بمانند. آنها در اینجا خانه و زندگی درست کردند و خانواده تشکیل دادند. امروز مفتخر هستم که به برخی از نوادگانشان خوشامد بگویم. اجازه دهید از آنها به خاطر گرامی داشتن میراث لهستانی شان و حفظ خاطره آن اتفاقات گذشته تشکر کنم.
این دیپلمات لهستانی در پایان ابراز داشت: حفظ خاطره تجربیات گذشته نیز اهمیت دارد چرا که این خاطرات بازگو کننده جایگاه امروزی لهستان و چیزی است که لهستان از آن حمایت میکند. این تجربهها و نه تعصبات، بر انتخابها و درک ما از زمان حال تاثیر گذار است. امروز جنگ در اوکراین بار دیگر شهادت میدهد که این درس تاریخی همچنان کاملاً معتبر است؛ و دِگر بار، ما وحدت و همبستگیِ فوق العاده بین المللی را در پاسخ به نفرت و خشونت شاهد هستیم. اجازه دهید که این، تجربهای سازنده و اصلی برای نسل حاضر و نسلهای آتی باشد.